Vai trò của nhà nước xã hội chủ nghĩa Việt Nam trong nền kinh tế thị trường hiện nay

c xác lập.
Chức năng đối nội và đối ngoại.
Căn cứ vào phạm vi hành động, chức năng của nhà nước được chia thành: Chức năg đối nội và đối ngoại. Sự thống trị chính trị và thực hiện chức năng xã hội của nhà nước thể hiện trong lĩnh vực đối nội cũng như đối ngoại.
*)Chức năng đối nội của nhàn nước :
Thực hiện những nhiệm vụ bên trong của đất nước. Nhà nước phải thực hiện nhiệm vụ sau.
Gĩư gìn trật tự an ninh xã hội.
Quản lý xã hội về mọi mắt kinh tế, y tế, văn hóa, giáo dục.
Thông tin tuyên truyền nhằm đưa hệ tư tưởng của giai cấp thống trị lên thành thống trị xã hội.
*) Chức năng đối ngoại nhà nước:
Nhà nước thể hiện nhiệm vụ bên ngoài của đất nước.
Tổ chức lãnh đạo quần chúng nhân dân đấu tranh chống giặc ngoại xâm, bảo vệ đất nước.
Gĩư vững và không ngừng phát huy địa vi của nhà nước đó trên trường quốc tế.
Thực hiện sự hợp tác song phương và đa phương về mọi mặt trên cơ sở hợp tác, bình đẳng và cùng có lợi.
Ngày nay trong xu thế hội nhập khu vực và quốc tế ngày nay thì chức năng đối ngoại của nhà nước ngày có tầm quan trọng. Cả hai chức năng đối nội và đối ngoại của nhà nước đều xuất phát từ lợi ích của giai cấp thống trị. Chúng là hai mặt câ một thể thống nhất. Tính chất của chức năng đối nội quyết định tính chất chức năng đối ngoại của nhà nước và ngược lại tính chất và những nhu cầu của chức năng đối ngoại có tác động mạnh mẽ trở lại chức năng đối nội.
Các kiểu và hình thức nhà nước.
Các kiểu hình thúc nhà nước trong lịch sử.
Định nghĩa: Kiểu nhà nước là khái niệm dùng để chỉ bộ máy thống trị đó thuộc về giai cấp nào. tồn tại trên cơ sở chế độ kinh tế này, tương ứng với hình thái kinh tế xã hội này.
Tương ứng với ba chế độ xã hội có 3 hình thái kinh tế xã hội là. Hình thái kinh tế xã hội chiếm hữu nô lệ, hình thái kinh tế xã hội phong kiến và hình thái kinh tế tư bản chủ nghĩa là ba kiểu nhà nước chiếm hữu nô lệ, nhà nước phong kiến và nhà nước tư sản.
*) Nhà nước chiếm hữu nô lệ:
Đây là nhà nước của giai cấp chủ nô thời cổ đại mà tiêu biểu là các hình thức lịch sử nhà nước chủ nô ở Hy Lạp - La Mã mà cổ đại như chính thể quân chủ và chình thể cộng hòa, chính thể quý tộc và chính thể dân chủ. Đây là kiểu nhà nước ra đời đầu tiên trong lịch sử - Đó là nhà nước của giai cấp chủ nô, thực hiện sự bóc lột đối với nô lệ bằng sự cưỡng bức trực tiếp sức lao động của những người nô lệ.
*) nhà nước phong kiến:
Đây là nhà nước của giai cấp phong kiến thực hiện sự bóc lột thông qua địa tô và lao dịch. Nhà nước phong kiến cũng được tgổ chức dưới nhiều hình thức khác nhau. Nói chung ở phương tây ở hình thức quân chủ phân quyền là hình thức nhà nước phổ biến, quyền lực nhà nước được chia thành quyền lực độc lập và phân tán. mỗi Chúa phong kiến là Ông Vua trên lãnh thổ của mình. Chúa phong kiến nhỏ chỉ là chủ hầu của Chúa phong kiến lớn. Hoàng Đế là chúa phong kiến lớn nhất nhưng chỉ có thực quyền trên lãnh thổ của mình, ít có khã năng chi phối lãnh địa khác. ở phương đông (tiêu biểu là Trung Quốc và ấn Độ), hình thức quân chủ tập quyền là hình thức nhà nước phổ biến dựa trên chế độ sở hữu nhà nước về ruộng đất. Trong nhà nước này, quyền lực của Vua được tăng cường rất mạnh, Hoàng Đế có uy quyền tuyệt đối, ý chí của Vua là pháp luật.
Dù dưới hình thức nào, nhà nước phong kiến cũng chỉ là chính quyền của giai cấp địa chủ quý tộc, là cơ quan bảo vệ những đặc quyền phong kiến, là công cụ của giai cấp địa chủ phong kiến dùng để áp bức, thống trị nông nô.
*) Nhà nước tư sản:
Đây là nhà nước của giai cấp tư sản thực hiện sự bóc lột đối với giai cấp vô sản và nhân dân lao động bằng cách bóc lột giá trị thặng dư, bảo vệ lợi ích và quyền thống trị của giai cấp tư sản.nhà nước tư sản có hai hình thức chính, đó là hình thức cộng hòa và hình thức quân chủ lập hiến. V.I LêNin đã chỉ rằng “ Những hình thức của tư sản thì hết thức khác nhau, nhưng thực chất chỉ là một, chung quy lại thì tất cả những nhà nước ấy, vô luận thế nào cũng tất nhiên là nền chuyên chính tư sản”.
*) Nhà nước vô sản:
Chủ nhĩa Mac-Lênin đã chỉ ra rằng nhà nước vô sản là một nhà nước đặc biệt “ Nhà nước không còn nguyên nghĩa” là nhà nước nửa nhà nước. Sau khi những cơ sở kinh tế, xã hội của sự xuất hiện và tồn tgại của nhà nước mất đi thì nhà nước sẽ không còn. Sự mất đicủa nhà nước vô sản không phải bằng con dường thủ tiêu , xóa bỏ mà bằng con đường tự tiêu vong. Sự tiêu vong của nhà nước vô sản là một quá trình rất lâu dài
Hình thức nhà nước
Khái niệm: Mỗi kiểu nhà nước lại có thể tồn tại dưới các hình thức khác nhau. Hình thức nhà nước là khái niệm dùng để chỉ cách tổ chức và cách thực hiện quyền lực nhà nước.
Hình thức nhà nước bị quy định bởi bản chất của giai cấp nhà nước, bởi tương quan lực lượng giữa các giai cấp, bởi cơ cấu giai cấp xã hội, bởi đặc điểm truyền thống chính trị của đất nước.
Hình thức nhà nước bao gồm hai yếu tố: hình thức chính thể và hình thức cấư trúc:
*) Hình thức chính thể: Có hai dạng cơ bản là hình thức quân chủ và chính tghể cộng hòa
* Chính thể quân chủ là hình thức chính thể trong đó quyền lực tối cao của nhà nước tập trung toàn bộ hay một phần trong tay ngươì đứng đầu nhà nước, hình thành theo nguyên tắc truyền ngôi ( thế tập). Nhà nước theo chính thể quân chủ được gọi là nhà nước quan chủ.
+ Quân chủ tuyệt đối là hình thức chính thể quân chủ mà quyền lực xã hội được tập trung hết trong tay nhà vua và được duy trì theo kiểu cha truyền con nối ( ví dụ nhà nước phong kiến Trung Quốc ).
+ Quân chủ lập hiến ( quân chủ hạn chế): Là hình thức chính thể quân chủ mà quyền lực tối cao của nhà nước được trao một phần cho người đúng đầu nhà nước và một phần được trao cho cơ quan khác ( Như nghị viện trong nhà nước tư sản hay hội nghị thay mặt đẳng cấp trong nhà nước phong kiến).
+ Quân chủ đại nghị: Quyền lực của các nguyên thủ Quốc gia ( Vua Hoàng Đế) bị hạn chế rất nhiều. Với tư cách nguyên thủ quốc gia, nhà vua chỉ mạng tính chất tượng trưng, thay mặt cho truyền thống, sự thống nhất của một quốc gia, không có nhiều quyền hành trong thực tế “ nhà vua trị vì nhưng không cai trị” hiện đang tồn tại ở một số nước như Nhật Bản, Anh, Thụy Điển
* chính thể cộng hòa là hình thức chính thể trong đó quyền lực tối cao của nhà nước thuọc về một cơ quan được bầu ra trong một thời hạn nhất định. chính thể cộng hòa có hai hình thức chủ yếu: cộng hòa quý tộc và cộng hòa dân chủ.
+ Chính thể cộng hòa đại nghị: Nghị viện là một thiết chế quyền lực trung tâm, nghị viện có vai trò rất lớn trong cơ chế thực thi quyền lực nhà nước. ở đây các nguyên thủ quốc gia ( tổng thống) do nghị viện bầu ra và chịu trách nhiệm trước nghị viện. Chính phủ do các đảng và chính trị chiếm đa số ghế trong nghị viện thành lập và chịu trách nhệm trước nghị viện, nghị viện có thể bỏ phiếu không tín nhiệm chính phủ. Có một số nước theo chính thể cộng hòa đại nghị là cộng hòa Liên Bang Đức, Cộng hòa áo, Italia
+ Chính thể cộng hòa tổng thông: Nguyên thủ quốc gia ( tổng thống) có vai trò và vị trí rất quan trọng. Tổng thống do nhân dân truc tiếp bầu ra, Tổng thống vừa là nguyên thủ quốc gia vừa là người đứng đầu chính phủ, nghị viện không có quyền lật đổ ví dụ nước Mỹ theo chính thể cộng hòa.
Ngoài ra, còn tồn tại hình thức cộng hòa lưởngtính vừa mang tính chất cộng hòa đại nghị vừa mạng tính chất cộng hòa tổng thống.
chính thể cộng hòa lưỡng tính có đặc điểm sau:
Nghị viện do nhân dân bầu ra
Trung tâm bộ máy quyền lực là tổng thống. Tổng thống cũng do nhân dân bầu, có quyền hạn rất lớn kể cả quyền giải tán nghị viện, quyền thành lập chính phủ, hoạch định chính sách quốc gia.
Chính phủ có thủ tướng đứng đầu đặt dưới sự chỉ đạo trực tiếp của Tổng thống và nghị viện
*) Hình thức cấu trúc nhà nước: là sự cấu taọ của nhà nước thành các đơn vị hành chính lãnh thổ và xác lập các mối quan hệ giữ các đơn vị ấy với nhau, cũng như giữa các cơ quan nhà nước ở Trung Ương với các cơ quan nhà nước ở địa phương. Có hai hình thức cấu trúc nhà nước: Là nhà nước liên bang và nhà nước đơn nhất.
+ Nhà nước đơn nhất: Là nhà nước có chủ quyền chung, là nhà nước có hệ thống pháp luật thống nhất, có một quốc hội và một hệ thống cơ quan nhà nước thống nhất từ Trung ương tới địa phương.
+ Nhà nước liên bang: Là nhà nước được hình thành từ hai hay nhiều nước thành viên ( hay nhiều bang hợp lại). Trong nhà nước liên bang ngoài các cơ quan nhà nước và cơ quan quản lý nhà nước, hệ thống pháp luật nói chung toàn liên bang, thì mỗi nhà nước thành viên còn có hệ thống pháp luật và cơ quan quản lý nhà nước riêng.
Nhà nước cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là trụ cột của hệ thống chính trị, là công cụ thực hiện quyền lực của nhân dân, là tổ chức thực hiện quyền làm chủ của nhân dân lao động dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng Sản Việt Nam.
Nhà nước quản lý mọi mặt đời sống xã hội bằng pháp luật, quản lý kinh tế bằng kế hoạch, ba chính sách kinh tế và các công cụ điều tiết khác. Nhà nước cộng hòa xã hội chủ nghĩa được tổ chức theo nguyên tắc nhà nước pháp quyền của dân, do dân, vì dân, lấy liên minh công nông và đội ngủ trí thức làm nền tảng đặt dư...