Quản lý nhà nước về chất lượng vệ sinh an toàn thực phẩm (VSATTP)

uả nhập từ Trung Quốc. Tại Nam Định, mấy tháng đầu năm đã phát hiện 5/12 mẫu nho, 6/12 mẫu quýt, 9/13 mẫu táo Trung Quốc, 8/13 mẫu lê Trung Quốc có hoá chất bảo vệ thực vật. Hơn thế nữa người tiêu dùng không thể phân biệt được đâu là hàng thật đâu là hàng giả đâu là hàng nông sản Việt Nam với hàng Trung Quốc nhập lậu. Đến chợ Long Biên(Hà Nội) người ta không thấy khó khăn gì để tìm những hoa quả gian mác Tây như nho Mỹ, xoài Oxtraylia, me Thái...nhưng có ai biết đây đúng là hoa quả nhâp ngoại không? Còn rau xanh thì sao? Rau là món ăn thường xuyên và không thể thiếu trong các bữa ăn.Nhưng có cơ sở nào đảm bảo rau sạch không có hoá chất? Theo kết quả điều tra thực trạng dư lượng thuốc bảo vệ thực vật rau quả trong thời gian gần đây của Cục bảo vệ thực vật, số mẫu rau, quả tươi có dư lượng thuốc bảo vệ thực vật ảnh hưởng tới sức khoẻ con người chiếm 30-60%. Số mẫu rau kiểm tra ở Hà Nội và Hà Tây có hàm lượng asen cao hơn giới hạn cho phép chiếm 22-23%. 100% mẫu đậu ở Hà Nội và Hà Tây, 66,6%mẫu rau cải tại TP HCM và Đồng Nai có dư lượng vượt giới hạn tối đa cho phép. Một số thuốc bảo vệ thực vật bị cấm sử dụng như Methamidophos vẫn còn dư lượng trong rau. Với những hàng rau bầy bán đầy rẫy ngoài chợ với những ngọn rau tươi xanh mũn mĩm nhìn thì ngon. Nhưng người ta đâu biết nó được nuôi trồng ra sao?Nhìn những cọng rau muống tươi ngon hẳn người tiêu dùng chẳng thể nào biết rằng chúng được trồng và thu hoạch bằng công nghệ siêu tốc. Những hộ trồng rau đã rút ngắn tối đa thời gian thu hoạch để kiếm lời một cách nhanh chóng. Bình thường, để thu hoạch một lứa rau phải đợi ít nhất một tuần nhưng ở đây cứ 2 ngày cắt một lần. Những cây rau cắt sát gốc chỉ cần tưới nửa kilogam thuốc tăng trưởng là chỉ sau 1 đêm đã dài cả tấc.
Thực phẩm ngoài chợ đã vậy nhưng cả hàng trong siêu thị cũng không kém gì. Lâu nay, khi nói đến hàng hoá siêu thị, người ta luôn nghĩ rằng nơi đây đảm bảo về chất lượng.Thế nhưng, qua kiểm định của các cơ quan chức năng tại Hà Nội và TP HCM, đã phát hiện ra nhiều kết quả bất ngờ: các mẫu nước tương lấy từ các siêu thị có tỷ lệ chất3-MCPD khá cao:8/20 mẫu có chứa 3-MCPD(loại chất có thể gây ung thư) vượt mức cho phép;Các món giò lụa, giò lưỡi, dưa chua, nem chua, bồn bồn, rau chuối xanh...đều có chứa hàn the(ăn nhiều có thể bị ngộ độc mãn tính) và chất formol(là loại hoá chất độc hại gây ung thư)-từ năm 1951 Hội đồng Tiêu chuẩn Thực phẩm(FSC)đã cấm sử dụng chất này nhưng ở Việt Nam, nửa thế kỷ qua, nhà sản xuất vẫn ngang nhiên pha trộn nó vào thức ăn để giữ độ lâu bền cho sản phẩm mà quên đi nguy cơ độc hại cho người tiêu dùng. Thực chất nếu không kiểm tra thì chắc không ai biết có điều này xảy ra. Không những thế sau khi bị phát hiện thì ngay lập tức tất cả những loại hàng đó và những mặt hàng của cơ sở khác cung ngành cung bị dỡ bỏ mà chưa kiểm nghiệm để biết loại sản phẩm đó có vi phạm không. Như là vụ nước tương của một số doanh nghiệp sản xuất khi phát hiện ra chất 3-MCPD có quá nhiều so với quy định cho phép có trong thành phần của sản phẩm thì ngay lập tức tất cả các loại nước tương hay xì dầu đều bị dỡ khỏi quầy trưng bày kể cả sản phẩm không vi phạm trả lại nhà cung cấp. Điều này gây hiểu lầm cho người tiêu dùng”chắc phải vi phạm nên siêu thị mới không bán nữa”
Trong hoạt động chế biến, giết mổ gia súc gia cầm thì VSATTP cũng đang ở trong tình trạng rất đáng ngại. Phần lớn các cơ sở giết mổ động vật không đáp ứng được yêu cầu vệ sinh. Theo cục thú y, phần lớn các cơ sở giết mổ động vật không đáp ứng yêu cầu vệ sinh, cơ quan thú y chỉ kiểm soát được dưới 50% thịt lưu thông trên thị trường. Một số thành phố lớn như Hà Nội có tới 300 điểm giết mổ gia súc,trong đó chỉ có 7 điểm được cấp giấy phép và chịu sự giám sát thường xuyên, còn lại là các điểm giết mổ giải rác, không có sự kiểm soát của cơ quan quản lý nhà nước. Chính vì vậy số lượng thịt đem bán trên thị trường khó có thể xác định có được kiểm nghiệm. Ở lợn đã phát hiện một số bệnh như: nhiệt than, tụ huyết trùng, lở mồn long móng, tai xanh....Khi người tiêu dùng ăn phải sẽ dễ bị nhiễm bệnh gây nguy hiểm đến sức khoẻ và tính mạng.
Trong thực tế không phải tất cả các cơ sở sản xuất kinh doanh đều vị phạm yêu cầu về VSATTP. Ví dụ như công ty Sao Việt đã áp dụng hệ thống quản lý đồng bộ trong việc sản xuất và tiêu thụ rau an toàn, từ khâu trồng trọt đến thu mua, chế biến và phân phối. Hiện Sao Việt có thể cung cấp rau sạch tận nhà cho khách hàng là người tiêu dùng ở TP HCM. Công ty đã thiết lập được mối quan hệ và hoạt động từ người trồng rau đến người bán. Đồng thời việc lưu trữ hồ sơ giúp công ty có thể dễ dàng truy lục hồ sơ để xác định rõ trách nhiệm trong việc cung cấp sản phẩm rau các loại cho khách hàng. Điều này tạo lòng tin của khách hàng về sản phẩm của công ty. Đã có một số doanh nghiệp cung cấp thực phẩm áp dụng các phương pháp quản lý VSATTP như áp dụng tiêu chuẩn HACCP(phân tích nguy cơ và thiết lập điểm kiểm soát).Đây là một tiêu chuẩn được quốc tế thừa nhân rộng rãi về quản lý chất lượng ATVSTP. HACCP là một phương pháp quản lý nhằm giúp doanh nghiệp trong lĩnh vực sản xuất,chế biến thực phẩm kiểm soát được mọi khâu trong quá trình sản xuất từ đầu vào nguyên liệu đến đầu ra của sản phẩm.Việc kiểm soát này nhằm tìm ra những nguy cơ có thể gây ảnh hưởng đến VSATTP trong suốt quá trình sản xuất chế biến. Từ đó giúp doanh nghiệp có thể khắc phục phòng ngừa những nguy cơ đó.Toàn bộ việc kiểm soát này buộc phải ghi lại thành hồ sơ để theo dõi và để xuất trình theo yêu cầu của khách hàng bao gồm các đối tác của doanh nghiệp và khách hàng. Một ví dụ điển hình là công ty Cổ phần chế biến thực phẩm Long Phụng đã mạnh dạn áp dung tiêu chuẩn nà trong việc sản xuất các loại giò, chả, xúc xích, jambon để tiêu thụ ở thị trường trong nước...Hay Công ty Nestlé Việt Nam-Nhà máy Ba Vì, Công ty Rượu-Nước giải khát Thăng Long...
2.Tình trạng tràn lan của các loại hàng hoá trong và ngoài nước
Việt Nam hiện nay đang là một thành viên của tổ chức WTO(tổ chức thương mại thế giới). Đây là một điều kiện rất thuận lợi để phát triển nền kinh tế trong xu thế phát triển của thế giới. Nhờ hội nhập tạo điều kiện cho chúng ta tăng doanh thu xuất khẩu, giảm rào cản thương mại, tăng cường nguồn vốn đầu tư từ nước ngoài...nhưng nó cũng làm cho ta khó có thể kiểm soát được hết các hoạt động diễn ra trên thị trường. Mặt hàng thực phẩm tràn lan khắp nơi mà chưa rõ nguồn gốc không được kiểm định. Nhiều loại thực phẩm được nhập lậu từ Trung Quốc được đưa vào nước ta với chất lượng rất kém ảnh hưởng đến sức khoẻ con người.Thực phẩm nhập lậu rất đa dạng và nhiều chủng loại, bao gồm rất nhiều mặt hàng có nguy cơ ô nhiễm, gây ngộ độc cao. Mặt khác tình trạng nhập lậu gia súc, gia cầm qua biên giới...hầu như chưa có biện pháp để ngăn chặn và không thể kiểm soát được. VSATTP là vấn đề ảnh hưởng đến quy...