Phát triển nguồn nhân lực thương mại trước yêu cầu công nghiệp hoá và hội nhập kinh tế

Lời nói đầu
Ngày nay phát triển kinh tế và nâng cao mức sống của nhân dân là mục tiêu quan trọng của bất cứ quốc gia nào. Đối với các nước đang phát triển muốn trở thành một quốc gia giàu có và hùng mạnh thì phải đi theo con đường công nghiệp hoá và hội nhập kinh tế.
Công nghiệp hoá và hội nhập kinh tế là một quá trình chuyển dịch cơ cấu kinh tế kết hợp nhiều yếu tố, nhưng trong đó yếu tố con người là yếu tố quan trọng nhất. Coi trọng yếu tố này thì nền kinh tế sẽ phát triển mạnh mẽ, bền vững và cường thịnh. Bất kỳ một quốc gia nào dù có nguồn tài chính dồi dào, phong phú, sử dụng kỹ thuật công nghệ tiên tiến, hiện đại như thế nào đi chăng nữa cũng không thể tồn tại và phát triển được, nếu như họ không quan tâm hay đánh giá thấp về vấn đề con người.
Nguồn nhân lực có vai trò quan trọng như vậy, cho nên đề tài "Phát triển nguồn nhân lực thương mại trước yêu cầu công nghiệp hoá và hội nhập kinh tế " là một đề tài rất thiết thực đối với sinh viên kinh tế.
Nội dung tiểu luận bao gồm 3 phần:
Phần I: Lý luận cơ bản về phát triển và sử dụng nguồn nhân lực trong ngành Thương Mại
Phần II: Thực trạng nguồn nhân lực hiện nay
Phần III: Các giải pháp về quản lý nguồn nhân lực của Thương Mại.
I. Lý luận cơ bản về phát triển và sử dụng nguồn nhân lực trong ngành Thương Mại.
1. Đặc điểm nguồn nhân lực của ngành Thương Mại
Nguồn nhân lực trong các doanh nghiệp là tất cả mọi cá nhân tham gia hoạt động của doanh nghiệp. Việc khai thác sử dụng nguồn nhân lực này có tính chất quyết định đến sự thành bại của doanh nghiệp. Vì có vai trò quan trọng đến như thế, cho nên đặc điểm của nhân lực Thương mại có khác với nhân lực của các ngành khác.
Thứ nhất, nguồn nhân lực hoạt động trong ngành Thương mại vừa mang tính chất sản xuất, vừa thực hiện mua bán hàng hoá vừa mang tính phục vụ sinh hoạt đời sống nhân dân. Nguồn nhân lực tạo ra sức mạnh vật chất bằng sức lao động của mình sử dụng công cụ lao động, tạo ra sản phẩm, hàng hoá, dịch vụ.
Thứ hai, nguồn nhân lực thực hiện chức năng cơ bản của ngành thương mại, đó là đưa hàng hoá từ nơi sản xuất đến nơi tiêu dùng cho nên nó tổng hợp nhiều lĩnh vực như: khoa học - kỹ thuật, tâm - sinh lý, văn hoá và nghệ thuật.
Thứ ba, nguồn nhân lực hoạt động trong ngành thương mại góp phần thiết lập giữa các tầng lớp dân cư trong xã hội, quan hệ giữa người sản xuất với người tiêu dùng, quan hệ giữa người với người trong xã hội thông qua thực hiện mua bán và dịch vụ. Do vậy mà hoạt động của nguồn nhân lực trong thương mại mang tính chất xã hội rộng rãi.
Hiện nay, con người được coi như một tài nguyên một nguồn lực nên phát triển con người hay phát triển nguồn nhân lực trở thành một lĩnh vực nghiên cứu rất quan trọng trong hệ thống phát triển nguồn nhân lực. Do đó, để khai thác hiệu quả nguồn nhân lực phải xuất phát từ bản chất hay đặc điểm của nguồn nhân lực. Phát triển vốn nhân lực quyết định sự phát triển kinh tế cũng như quyết định sự nghiệp công nghiệp hoá và hội nhập kinh tế.
2. Vị trí của nguồn nhân lực thương mại
Nguồn nhân lực hoạt động trong ngành thương mại là một bộ phận cấu thành của nền kinh tế quốc dân, thực hiện chức năng đưa hàng hoá từ nơi sản xuất đến nơi tiêu dùng và cung ứng dịch vụ thương mại cho xã hội. Căn cứ vào chức năng đó của nguồn nhân lực cho nên nó giữ vị trí quan trọng trong quá trình tái sx xã hội và phát triển nền kinh tế quốc dân, đặc biệt là Việt Nam đang trong giai đoạn phát triển theo định hướng công nghiệp hoá và hội nhập kinh tế.
Phần lớn lao động trong ngành thương mại thực hiện chức năng tiếp tục sản xuất trong quá trình lưu thông như: chia nhỏ, bao gói, bảo quản, lắp ráp, vận chuyển hàng hoá.... lao động này gọi là tiếp tục quá trình sản xuất vì nó tạo ra giá trị và giá trị mới của hàng hoá.
Lao động trong ngành thương mại là một bộ phận cần thiết phục vụ và thúc đẩy nhanh quá trình tái sản xuất xã hội. Đây là một được chuyên môn hoá để tổ chức lưu thông hàng hoá để giải phóng lao động sản xuất khỏi việc thực hiện chức năng lưu thông hàng hoá và tập trung vào sản xuất, góp phần nâng cao năng suất lao động xã hội, nắm chắc nhu cầu thị trường và tổ chức tiêu thụ hàng hoá nhanh chóng, thu vốn nhanh để tiếp tục chu kỳ sản xuất tiếp theo.
Lao động thương mại và dịch vụ thương mại không chỉ đơn thuần đáp ứng nhu cầu mua bán hàng hoá của người tiêu dùng, mà còn góp phần giải phóng lao động trong công việc nội trợ trong từng gia đình, tăng thời gian nhàn rỗi cho nhân dân để tự nâng cao trình độ văn hoá, khoa học kỹ thuật và thời gian nghỉ ngơi.
Mô hình kinh tế nước ta chuyển từ nền kinh tế kế hoạch hoá quan liêu bao cấp sang nền kinh tế hàng hoá nhiều thành phần vận hành theo cơ chế thị trường, các doanh nghiệp thương mại dịch vụ phát triển với một tốc độ rất nhanh ở khắp mọi miền của đất nước, số lượng lao động trong ngành thương mại ngày càng phát triển và chiếm một tỷ trọng khá lớn trong tổng số lao động làm việc trong các ngành kinh tế quốc dân. Với nguồn nhân lực dồi dào như thế, cho nên đây là một thế mạnh phục vụ đắc lực cho sự phát triển nền kinh tế và sự nghiệp công nghiệp hoá và hội nhập kinh tế.
3. Yêu cầu quản lý nguồn nhân lực của doanh nghiệp Thương Mại
Để có nguồn nhân lực phục vụ hiệu quả cho quá trình công nghiệp hoá và hội nhập kinh tế là một quá trình trang bị kiến thức chuyên môn nghiệp vụ gắn với nội dung chủ yếu của công nghiệp hoá và hội nhập kinh tế. Nhưng bên cạnh đó, nghiệp vụ quản lý nguồn nhân lực còn là một đòi hỏi rất cao và giữ vị trí quan trọng đối với việc nâng cao hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp với tầm quan trọng như thế, cho nên công tác quản lý nguồn nhân lực phải đạt được những yêu cầu sau:
Một là: Việc tổ chức và phân công lao động phải hướng vào thực hiện những mục tiêu chiến lược phát triển doanh nghiệp thương mại, đặc biệt là tập trung khai thác nguồn hàng và đẩy mạnh bán ra, tăng thị phần của doanh nghiệp, giữ thế đứng của doanh nghiệp trên thị trường cạnh tranh.
Hai là: áp dụng các hình thức tổ chức lao động khoa học nhằm sử dụng lao động hợp lý, nâng cao hiệu quả sử dụng lao động và không ngừng nâng cao năng suất lao động, nâng cao phục vụ văn minh khách hàng.
Ba là: Đào tạo nguồn nhân lực phục vụ cho quá trình công nghiệp hoá và hội nhập kinh tế. Nhiệm vụ của yếu tố này là bồi dưỡng, giáo dục người lao động và tạo mọi điều kiện cho người lao động phát huy hết khả năng sáng tạo phục vụ đắc lực cho doanh nghiệp, đáp ứng yêu cầu phát triển của doanh nghiệp.
Bốn là: Nâng cao tính tự giác của người lao động trong công nghiệp. Ngoài ra còn áp dụng chế độ khuyến khích bằng lợi ích vật chất đối với người lao động, gắn thu nhập của người lao động với kết quả và hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp thương mại.
Năm là: Xây dựng mối quan hệ giữa doanh nghiệp thương mại với người lao động bằng những quy chế, hợp đồng lao động. Trong đó phải xác định rõ trách nhiệm, quy