Chia sẻ miễn phí cho các bạn tài liệu: Quản trị rủi ro trong các dự án BOT tại Việt Nam
LỜI NÓI ĐẦU
Cơ sở hạ tầng đóng một vai trò quan trọng cho sự phát triển kinh tế và xã hội. Sự phát triển của cơ sở hạ tầng giúp nâng cao mức sống của xã hội thông qua việc mang lại những sản phẩm, dịch vụ công cộng tốt hơn. Đồng thời, cơ sở hạ tầng cũng hỗ trợ cho sự tăng trưởng kinh tế và củng cố vị trí cạnh tranh của các nước trên thị trường quốc tế. Vì vậy, tất cả các nước đều có nhu cầu đầu tư để phát triển và nâng cấp hệ thống cơ sở hạ tầng của nước mình.
Tuy nhiên, đầu tư vào cơ sở hạ tầng rất khó khăn do đặc điểm của lĩnh vực đầu tư này là yêu cầu nguồn vốn lớn nhưng thu hồi vốn chậm. Chính vì thế mà ở rất nhiều nước phải đối mặt với nhiều thử thách khi đầu tư vào lĩnh vực này cho dù có tỷ lệ tăng trưởng kinh tế cao. Ra đời với mục tiêu là giải quyết những thử thách này, cách BOT đã nhanh chóng được chấp nhận và áp dụng rộng rãi và được biết đến như một cách đầu tư hiệu quả nhất trong lĩnh vực cơ sở hạ tầng.
cách BOT giải quyết được hầu hết các vướng mắc trên, nguồn vốn tài trợ cho các dự án BOT rất phong phú nên có thể giải quyết khúc mắc về vốn, các nhà đầu tư được trực tiếp vận hành dự án nên mang lại hiệu quả cao. Tuy nhiên một thử thách lớn của các dự án dạng này là độ rủi ro cao do tính phức tạp của dự án, nhiều bên tham gia và thời gian thực hiện kéo dài. Chính thử thách này dẫn đến một yêu cầu cấp bách trong các dự án BOT là các rủi ro cần được phân bổ và quản lý một cách hợp lý.
Mục tiêu đưa nước ta thành một nước Công nghiệp hóa và hiện đại hóa đến năm 2020 là một nhiệm vụ không dễ dàng, nhất là khi hệ thống cơ sở hạ tầng của nước ta còn yếu kém và lạc hậu. Cơ sở hạ tầng là xương sống của nền kinh tế quốc gia, để có một nền kinh tế phát triển thì chúng ta cũng cần có một hệ thống cơ sở hạ tầng tương xứng để có thể hỗ trợ cho sự phát triển đó. Để đáp ứng nhu cầu đầu tư vào cơ sở hạ tầng trong công cuộc đổi mới, Chính phủ và Nhà nước cũng đã quyết định sử dụng cách đầu tư BOT để phát triển và cải thiện cơ sở hạ tầng nước nhà.
Gần 10 năm kể từ khi khái niệm BOT được chính thức công nhận ở Việt Nam, cách BOT vẫn chưa thực sự phát triển. Có rất ít dự án được cấp giấy phép và cũng quá ít dự án đã thành công. Kết quả này do nhiều nguyên nhân. Nguyên nhân chủ yếu là khái niệm BOT còn khá mới mẻ ở Việt Nam, kinh nghiệm và trình độ về các dự án BOT còn hạn chế nên không hấp dẫn các nhà đầu tư nước ngoài. Các dự án khi triển khai gặp rất nhiều rủi ro do nhiều nguyên nhân khácnhau không những làm ảnh hưởng đến tiến độ thực hiện các dự án BOT mà còn khiến nhiều dự án đi đến thất bại sau một thời gian triển khai.
Mặc dù vậy, cho đến này vẫn chưa có một đề tài nghiên cứu đề cập tới khía cạnh rủi ro phát sinh trong các dự án BOT, xuất phát từ lý do này mà người viết chọn đề tài “Quản trị rủi ro trong các dự án BOT tại Việt Nam” làm khóa luận tốt nghiệp nhằm đưa ra được một cái nhìn tổng thể về cách đầu tư BOT tại Việt Nam, khái quát hóa những rủi ro mà các dự án BOT gặp phải đồng thời kiến nghị một số biện pháp nâng cao chất lượng công tác quản trị rủi ro trong các dự án BOT.
Hiện nay, ở Việt Nam tồn tại hai khái niệm về cách đầu tư BOT: BOT trong nước và BOT nước ngoài. Trong phạm vi khóa luận này, người viết chỉ tập trung nghiên cứu các dự án BOT nước ngoài, do hình thức BOT trong nước không tồn tại giai đoạn chuyển giao cho Nhà nước sau khi kết thúc dự án theo đúng định nghĩa về BOT. Khóa luận này được thực hiện với phương pháp nghiên cứu chủ yếu là sưu tầm và tổng hợp tài liệu, kết hợp với những phân tích và đánh giá của bản thân người viết.
Bố cục khóa luận gồm 3 chương:
Chương I. TỔNG QUAN VỀ QUẢN TRỊ RỦI RO TRONG CÁC DỰ ÁN BOT. Chương này sẽ đề cập đến những vấn đề cơ bản như rủi ro và quản trị rủi ro, cùng với khái niệm, đặc điểm, ưu nhược điểm và các rủi ro thường gặp của cách BOT.
Chương II. THỰC TRẠNG QUẢN LÝ RỦI RO TRONG CÁC DỰ ÁN BOT TẠI VIỆT NAM. Trước khi đề cập đến thực trạng đầu tư và tình hình công tác quản trị rủi ro trong các dự án BOT tại Việt Nam, chương II sẽ nghiên cưú thực trạng cách đầu tư BOT và các kinh nghiệm về công tác quản trị rủi ro trong các dự án BOT có thể học hỏi được của các nước đã thực hiện thành công cách này.
Chương III. MỘT SỐ KIẾN NGHỊ NHẰM HẠN CHẾ VÀ NÂNG CAO HIỆU QUẢ CÁC BIỆN PHÁP HẠN CHẾ VÀ QUẢN LÝ RỦI RO TRONG CÁC DỰ ÁN BOT TẠI VIỆT NAM.
Tuy đã đầu tư rất nhiều công sức và thời gian để sưu tầm tài liệu và nghiên cứu đề tài, nhưng do điều kiện và trình độ còn hạn chế nên khóa luận này chắc chắn sẽ còn sai sót và hạn chế. Do vậy, tác giả mong nhận được sự thông cảm và những đóng góp từ phía bạn đọc.
Cuối cùng, em xin gửi lời Thank chân thành đến cô giáo Nguyễn Thị Thu Hằng, giảng viên Khoa Quản trị kinh doanh trường Đại học Ngoại thương, vì những giúp đỡ và chỉnh sửa của cô trong suốt quá trình thực hiện khóa luận này.
Hà Nội, ngày 24 tháng 12 năm 2003
Lộc Diệu Linh
CHƯƠNG I- TỔNG QUAN VỀ QUẢN TRỊ RỦI RO TRONG CÁC DỰ ÁN BOT
I. RỦI RO VÀ PHÂN LOẠI RỦI RO
1. Khái niệm rủi ro
Trong cuộc sống hàng ngày, cũng như trong hoạt động kinh tế của con người thường có những tai nạn, sự cố bất ngờ, ngẫu nhiên xảy ra, gây thiệt hại về người và tài sản. Những tai họa, tai nạn, sự cố xảy ra một cách bất ngờ, ngẫu nhiên như vậy gọi là rủi ro. Như vậy, theo quan điểm này có thể định nghĩa “rủi ro là những sự kiện bất lợi, bất ngờ xảy ra và gây tổn thất cho con người” Theo định nghĩa của Giáo trình quản trị dự án và doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài
Nói đến rủi ro là đề cập đến những sự kiện không may mắn, bất ngờ đã xảy ra gây những thiệt hại về lợi ích của con người gồm: sức khỏe, tinh thần, tài sản, lợi bất hưởng. Như vậy, rủi ro là sự biến động tiềm ẩn ở những kết quả. Rủi ro hiện diện trong hầu hết hoạt động của con người. Khi có rủi ro người ta không thể đoán được chính xác kết quả. Sự hiện diện của rủi ro gây ra sự bất định. Như vậy, sự bất định là sự nghi ngờ về khả năng của chúng ta trong tiên đoán kết quả nó xuất hiện khi một cá nhân nhận thức được nguy cơ về rủi ro. Nguy cơ rủi ro có thể phát sinh bất cứ khi nào và không thể đoán trước được. Và một khi xảy ra thì hậu quả thường thấy là mang lại nhiều tổn thất cho người gánh chịu rủi ro đó.
2. Các yếu tố xác định rủi ro
Qua các khái niệm trên, có thể thấy rủi ro có tính chất đó là: bất ngờ, gây ra tổn thất và xuất hiện ngoài mong đợi của con người. Một sự kiện xảy ra được xác định là rủi ro khi sự kiện đó có đủ cả ba yếu tố trên.
*Bất ngờ: Rủi ro là những sự kiện bất ngờ xảy ra mà người ta không thể đoán một cách chắc chắn. Mọi rủi ro đều bất ngờ nhưng mức độ bất ngờ của các rủi ro khác nhau là khác nhau. Nếu khoa học nhận dạng và dự báo chính xác được rủi ro xảy ra, tính chất bất ngờ của rủi ro không còn nữa thì rủi ro chỉ còn là những sự kiện bất lợi ngoài mong muốn.
* Gây ra tổn thất: Rủi ro là nguyên nhân gây ra tổn thất, mặc dù tổn thất gây ra có thể nghiêm trọng hay không nghiêm trọng. Mọi tổn thất do rủi ro gây ra có đặc tính chung là gây thiệt hại, làm giảm sút lợi ích của con người.
* Không mong đợi: Vì rủi ro gây ra tổn thất cho con người nên rủi ro là những sự kiện ngoài mong đợi của con người, thông thường con người chỉ mong muốn những điều may mắn, tốt đẹp, mang lại lợi ích cho mình.
Như vậy, một sự kiện được coi là rủi ro khi nó thỏa mãn được đồng thời ba yếu tố trên. Nếu một sự kiện biết chắc được xảy ra hay không xảy ra, hay do ý muốn của con người, hay không gây ra tổn thất gì thì không thể coi là rủi ro.
3. Phân loại rủi ro
3.1. Ý nghĩa của việc phân loại rủi ro
Trong thực tế, rủi ro tồn tại dưới rất nhiều dạng khác nhau. Có rủi ro có thể đoán được, đo lường được mức độ tác động của nó, cũng có những rủi ro xảy ra ngoài khả năng đoán và đo lường. Hơn nữa, mỗi loại rủi ro đều xuất phát từ những nguyên nhân khác nhau do vậy tính chất và mức độ gây ra tổn thất của các rủi ro khác nhau là khác nhau. Vì vậy, cần phân loại rủi ro theo các tiêu thức và góc độ khác nhau để hiểu rõ hơn bản chất của rủi ro, từ đó có cơ sở để đề ra các biện pháp phòng ngừa, hạn chế các rủi ro một cách hiệu quả nhất.
3.2. Các tiêu thức phân loại
3.2.1 Theo tính chất của rủi ro
- Rủi ro suy đoán (rủi ro đầu cơ): đây là rủi ro tồn tại cơ hội kiếm lời cũng như nguy cơ tổn thất. Loại rủi ro này thường xuyên xuất hiện trong kinh doanh vì trong mỗi cơ hội kiếm lời bao giờ cũng hàm chứa một nguy cơ tổn thất và mất mát. Để phòng tránh rủi ro này thì biện pháp an toàn nhất là từ bỏ cơ hội đó, cũng có nghĩa là từ bỏ rủi ro đó. Nhưng đây là một loại rủi ro phổ biến trong hầu hết các hoạt động của con người, với cách né tránh rủi ro như trên cũng có nghĩa chúng ta đã bỏ qua rất nhiều cơ hội kiếm lời. Do vậy, biện pháp tối ưu nhất trong trường hợp này là tính toán và so sánh xác suất xảy ra rủi ro và xác suất thành công. Nếu xác suất thành công lớn hơn xác suất rủi ro thì người ta sẽ tận dụng cơ hội đó để kiếm lời và ngược lại
- Rủi ro thuần túy (rủi ro thuần): là những rủi ro mà chỉ có thể dẫn tới những thiệt hại mất mát mà không có cơ hội kiếm lời. Nguyên nhân gây ra các rủi ro này là những mối đe dọa, những nguy hiểm luôn rình rập như những hiện tượng tự nhiên bất lợi hay những hành động sơ ý, bất cẩn của con người hay những hành động xấu cố ý gây thiệt hại của người khác. Những rủi ro này xảy ra hay không phụ thuộc vào các nguyên nhân và yếu tố gây ra rủi ro có hay không xuất hiện. Mỗi khi rủi ro thuần xảy ra thì đều mang lại thiệt hại và tổn thất cho cá nhân hay tổ chức gánh chịu rủi ro đó.
Hiện nay khi khoa học ngày càng phát triển kéo theo khả năng đoán và đối phó rủi ro của con người ngày càng cao, những biện pháp phòng chống và hạn chế rủi ro ngày càng có hiệu quả nên những rủi ro suy đoán được ngày càng được hạn chế. Do vậy, các rủi ro xảy ra trong thực tế hiện nay chủ yếu là các rủi ro thuần. Cách phòng chống hay hạn chế đối với rủi ro này là tác động đến các nhân tố ảnh hưởng đến các rủi ro, qua đó làm nhẹ tổn thất hay chia xẻ rủi ro bằng cách mua bảo hiểm.
3.2.2. Theo phạm vi ảnh hưởng của rủi ro
- Rủi ro cơ bản: là những rủi ro phát sinh từ những nguyên nhân ngoài tầm kiểm soát của con người. Hậu quả của rủi ro cơ bản thường rất nghiêm trọng, khó lường, có ảnh hưởng trên diện rộng, có thể ảnh hưởng đến toàn xã hội. Các rủi ro thường thấy của loại này là: nạn thất nghiệp, khủng hoảng kinh tế, tiền tệ, động đất, núi lửa, chiến tranh, xung đột chính trị. Biện pháp phòng chống, hạn chế tốt nhất đối với loại rủi ro này là đoán chính xác và né tránh rủi ro. Ngoài ra đối với một số loại rủi ro người ta có thể mua bảo hiểm hay tác động đến rủi ro đó để làm giảm thiệt hại.
- Rủi ro riêng biệt: là những rủi ro xuất phát từ các biến cố chủ quan và khách quan của từng cá nhân, tổ chức. Phạm vi tác động và gây thiệt hại của rủi ro này không lớn, chỉ ảnh hưởng đến từng cá nhân hay từng tổ chức, không ảnh hưởng đến toàn xã hội. Cách phòng chống và hạn chế rủi ro tốt nhất đối với loại rủi ro này là quản trị rủi ro bằng nhiều cách khác nhau như: mua bảo hiểm, tự bảo hiểm, di chuyển rủi ro, chia sẻ rủi ro.
Dành riêng cho anh em Ketnooi
Do Drive thay đổi chính sách, nên một số link cũ yêu cầu duyệt download. các bạn chỉ cần làm theo hướng dẫn.
Password giải nén nếu cần: ket-noi.com | Bấm trực tiếp vào Link để tải:
Bạn nào có tài liệu gì hay thì up lên đây chia sẻ cùng anh em.
Ai cần tài liệu gì mà không tìm thấy ở forum, thì đăng yêu cầu down tại đây nhé:
Nhận download tài liệu miễn phí
LỜI NÓI ĐẦU
Cơ sở hạ tầng đóng một vai trò quan trọng cho sự phát triển kinh tế và xã hội. Sự phát triển của cơ sở hạ tầng giúp nâng cao mức sống của xã hội thông qua việc mang lại những sản phẩm, dịch vụ công cộng tốt hơn. Đồng thời, cơ sở hạ tầng cũng hỗ trợ cho sự tăng trưởng kinh tế và củng cố vị trí cạnh tranh của các nước trên thị trường quốc tế. Vì vậy, tất cả các nước đều có nhu cầu đầu tư để phát triển và nâng cấp hệ thống cơ sở hạ tầng của nước mình.
Tuy nhiên, đầu tư vào cơ sở hạ tầng rất khó khăn do đặc điểm của lĩnh vực đầu tư này là yêu cầu nguồn vốn lớn nhưng thu hồi vốn chậm. Chính vì thế mà ở rất nhiều nước phải đối mặt với nhiều thử thách khi đầu tư vào lĩnh vực này cho dù có tỷ lệ tăng trưởng kinh tế cao. Ra đời với mục tiêu là giải quyết những thử thách này, cách BOT đã nhanh chóng được chấp nhận và áp dụng rộng rãi và được biết đến như một cách đầu tư hiệu quả nhất trong lĩnh vực cơ sở hạ tầng.
cách BOT giải quyết được hầu hết các vướng mắc trên, nguồn vốn tài trợ cho các dự án BOT rất phong phú nên có thể giải quyết khúc mắc về vốn, các nhà đầu tư được trực tiếp vận hành dự án nên mang lại hiệu quả cao. Tuy nhiên một thử thách lớn của các dự án dạng này là độ rủi ro cao do tính phức tạp của dự án, nhiều bên tham gia và thời gian thực hiện kéo dài. Chính thử thách này dẫn đến một yêu cầu cấp bách trong các dự án BOT là các rủi ro cần được phân bổ và quản lý một cách hợp lý.
Mục tiêu đưa nước ta thành một nước Công nghiệp hóa và hiện đại hóa đến năm 2020 là một nhiệm vụ không dễ dàng, nhất là khi hệ thống cơ sở hạ tầng của nước ta còn yếu kém và lạc hậu. Cơ sở hạ tầng là xương sống của nền kinh tế quốc gia, để có một nền kinh tế phát triển thì chúng ta cũng cần có một hệ thống cơ sở hạ tầng tương xứng để có thể hỗ trợ cho sự phát triển đó. Để đáp ứng nhu cầu đầu tư vào cơ sở hạ tầng trong công cuộc đổi mới, Chính phủ và Nhà nước cũng đã quyết định sử dụng cách đầu tư BOT để phát triển và cải thiện cơ sở hạ tầng nước nhà.
Gần 10 năm kể từ khi khái niệm BOT được chính thức công nhận ở Việt Nam, cách BOT vẫn chưa thực sự phát triển. Có rất ít dự án được cấp giấy phép và cũng quá ít dự án đã thành công. Kết quả này do nhiều nguyên nhân. Nguyên nhân chủ yếu là khái niệm BOT còn khá mới mẻ ở Việt Nam, kinh nghiệm và trình độ về các dự án BOT còn hạn chế nên không hấp dẫn các nhà đầu tư nước ngoài. Các dự án khi triển khai gặp rất nhiều rủi ro do nhiều nguyên nhân khácnhau không những làm ảnh hưởng đến tiến độ thực hiện các dự án BOT mà còn khiến nhiều dự án đi đến thất bại sau một thời gian triển khai.
Mặc dù vậy, cho đến này vẫn chưa có một đề tài nghiên cứu đề cập tới khía cạnh rủi ro phát sinh trong các dự án BOT, xuất phát từ lý do này mà người viết chọn đề tài “Quản trị rủi ro trong các dự án BOT tại Việt Nam” làm khóa luận tốt nghiệp nhằm đưa ra được một cái nhìn tổng thể về cách đầu tư BOT tại Việt Nam, khái quát hóa những rủi ro mà các dự án BOT gặp phải đồng thời kiến nghị một số biện pháp nâng cao chất lượng công tác quản trị rủi ro trong các dự án BOT.
Hiện nay, ở Việt Nam tồn tại hai khái niệm về cách đầu tư BOT: BOT trong nước và BOT nước ngoài. Trong phạm vi khóa luận này, người viết chỉ tập trung nghiên cứu các dự án BOT nước ngoài, do hình thức BOT trong nước không tồn tại giai đoạn chuyển giao cho Nhà nước sau khi kết thúc dự án theo đúng định nghĩa về BOT. Khóa luận này được thực hiện với phương pháp nghiên cứu chủ yếu là sưu tầm và tổng hợp tài liệu, kết hợp với những phân tích và đánh giá của bản thân người viết.
Bố cục khóa luận gồm 3 chương:
Chương I. TỔNG QUAN VỀ QUẢN TRỊ RỦI RO TRONG CÁC DỰ ÁN BOT. Chương này sẽ đề cập đến những vấn đề cơ bản như rủi ro và quản trị rủi ro, cùng với khái niệm, đặc điểm, ưu nhược điểm và các rủi ro thường gặp của cách BOT.
Chương II. THỰC TRẠNG QUẢN LÝ RỦI RO TRONG CÁC DỰ ÁN BOT TẠI VIỆT NAM. Trước khi đề cập đến thực trạng đầu tư và tình hình công tác quản trị rủi ro trong các dự án BOT tại Việt Nam, chương II sẽ nghiên cưú thực trạng cách đầu tư BOT và các kinh nghiệm về công tác quản trị rủi ro trong các dự án BOT có thể học hỏi được của các nước đã thực hiện thành công cách này.
Chương III. MỘT SỐ KIẾN NGHỊ NHẰM HẠN CHẾ VÀ NÂNG CAO HIỆU QUẢ CÁC BIỆN PHÁP HẠN CHẾ VÀ QUẢN LÝ RỦI RO TRONG CÁC DỰ ÁN BOT TẠI VIỆT NAM.
Tuy đã đầu tư rất nhiều công sức và thời gian để sưu tầm tài liệu và nghiên cứu đề tài, nhưng do điều kiện và trình độ còn hạn chế nên khóa luận này chắc chắn sẽ còn sai sót và hạn chế. Do vậy, tác giả mong nhận được sự thông cảm và những đóng góp từ phía bạn đọc.
Cuối cùng, em xin gửi lời Thank chân thành đến cô giáo Nguyễn Thị Thu Hằng, giảng viên Khoa Quản trị kinh doanh trường Đại học Ngoại thương, vì những giúp đỡ và chỉnh sửa của cô trong suốt quá trình thực hiện khóa luận này.
Hà Nội, ngày 24 tháng 12 năm 2003
Lộc Diệu Linh
CHƯƠNG I- TỔNG QUAN VỀ QUẢN TRỊ RỦI RO TRONG CÁC DỰ ÁN BOT
I. RỦI RO VÀ PHÂN LOẠI RỦI RO
1. Khái niệm rủi ro
Trong cuộc sống hàng ngày, cũng như trong hoạt động kinh tế của con người thường có những tai nạn, sự cố bất ngờ, ngẫu nhiên xảy ra, gây thiệt hại về người và tài sản. Những tai họa, tai nạn, sự cố xảy ra một cách bất ngờ, ngẫu nhiên như vậy gọi là rủi ro. Như vậy, theo quan điểm này có thể định nghĩa “rủi ro là những sự kiện bất lợi, bất ngờ xảy ra và gây tổn thất cho con người” Theo định nghĩa của Giáo trình quản trị dự án và doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài
Nói đến rủi ro là đề cập đến những sự kiện không may mắn, bất ngờ đã xảy ra gây những thiệt hại về lợi ích của con người gồm: sức khỏe, tinh thần, tài sản, lợi bất hưởng. Như vậy, rủi ro là sự biến động tiềm ẩn ở những kết quả. Rủi ro hiện diện trong hầu hết hoạt động của con người. Khi có rủi ro người ta không thể đoán được chính xác kết quả. Sự hiện diện của rủi ro gây ra sự bất định. Như vậy, sự bất định là sự nghi ngờ về khả năng của chúng ta trong tiên đoán kết quả nó xuất hiện khi một cá nhân nhận thức được nguy cơ về rủi ro. Nguy cơ rủi ro có thể phát sinh bất cứ khi nào và không thể đoán trước được. Và một khi xảy ra thì hậu quả thường thấy là mang lại nhiều tổn thất cho người gánh chịu rủi ro đó.
2. Các yếu tố xác định rủi ro
Qua các khái niệm trên, có thể thấy rủi ro có tính chất đó là: bất ngờ, gây ra tổn thất và xuất hiện ngoài mong đợi của con người. Một sự kiện xảy ra được xác định là rủi ro khi sự kiện đó có đủ cả ba yếu tố trên.
*Bất ngờ: Rủi ro là những sự kiện bất ngờ xảy ra mà người ta không thể đoán một cách chắc chắn. Mọi rủi ro đều bất ngờ nhưng mức độ bất ngờ của các rủi ro khác nhau là khác nhau. Nếu khoa học nhận dạng và dự báo chính xác được rủi ro xảy ra, tính chất bất ngờ của rủi ro không còn nữa thì rủi ro chỉ còn là những sự kiện bất lợi ngoài mong muốn.
* Gây ra tổn thất: Rủi ro là nguyên nhân gây ra tổn thất, mặc dù tổn thất gây ra có thể nghiêm trọng hay không nghiêm trọng. Mọi tổn thất do rủi ro gây ra có đặc tính chung là gây thiệt hại, làm giảm sút lợi ích của con người.
* Không mong đợi: Vì rủi ro gây ra tổn thất cho con người nên rủi ro là những sự kiện ngoài mong đợi của con người, thông thường con người chỉ mong muốn những điều may mắn, tốt đẹp, mang lại lợi ích cho mình.
Như vậy, một sự kiện được coi là rủi ro khi nó thỏa mãn được đồng thời ba yếu tố trên. Nếu một sự kiện biết chắc được xảy ra hay không xảy ra, hay do ý muốn của con người, hay không gây ra tổn thất gì thì không thể coi là rủi ro.
3. Phân loại rủi ro
3.1. Ý nghĩa của việc phân loại rủi ro
Trong thực tế, rủi ro tồn tại dưới rất nhiều dạng khác nhau. Có rủi ro có thể đoán được, đo lường được mức độ tác động của nó, cũng có những rủi ro xảy ra ngoài khả năng đoán và đo lường. Hơn nữa, mỗi loại rủi ro đều xuất phát từ những nguyên nhân khác nhau do vậy tính chất và mức độ gây ra tổn thất của các rủi ro khác nhau là khác nhau. Vì vậy, cần phân loại rủi ro theo các tiêu thức và góc độ khác nhau để hiểu rõ hơn bản chất của rủi ro, từ đó có cơ sở để đề ra các biện pháp phòng ngừa, hạn chế các rủi ro một cách hiệu quả nhất.
3.2. Các tiêu thức phân loại
3.2.1 Theo tính chất của rủi ro
- Rủi ro suy đoán (rủi ro đầu cơ): đây là rủi ro tồn tại cơ hội kiếm lời cũng như nguy cơ tổn thất. Loại rủi ro này thường xuyên xuất hiện trong kinh doanh vì trong mỗi cơ hội kiếm lời bao giờ cũng hàm chứa một nguy cơ tổn thất và mất mát. Để phòng tránh rủi ro này thì biện pháp an toàn nhất là từ bỏ cơ hội đó, cũng có nghĩa là từ bỏ rủi ro đó. Nhưng đây là một loại rủi ro phổ biến trong hầu hết các hoạt động của con người, với cách né tránh rủi ro như trên cũng có nghĩa chúng ta đã bỏ qua rất nhiều cơ hội kiếm lời. Do vậy, biện pháp tối ưu nhất trong trường hợp này là tính toán và so sánh xác suất xảy ra rủi ro và xác suất thành công. Nếu xác suất thành công lớn hơn xác suất rủi ro thì người ta sẽ tận dụng cơ hội đó để kiếm lời và ngược lại
- Rủi ro thuần túy (rủi ro thuần): là những rủi ro mà chỉ có thể dẫn tới những thiệt hại mất mát mà không có cơ hội kiếm lời. Nguyên nhân gây ra các rủi ro này là những mối đe dọa, những nguy hiểm luôn rình rập như những hiện tượng tự nhiên bất lợi hay những hành động sơ ý, bất cẩn của con người hay những hành động xấu cố ý gây thiệt hại của người khác. Những rủi ro này xảy ra hay không phụ thuộc vào các nguyên nhân và yếu tố gây ra rủi ro có hay không xuất hiện. Mỗi khi rủi ro thuần xảy ra thì đều mang lại thiệt hại và tổn thất cho cá nhân hay tổ chức gánh chịu rủi ro đó.
Hiện nay khi khoa học ngày càng phát triển kéo theo khả năng đoán và đối phó rủi ro của con người ngày càng cao, những biện pháp phòng chống và hạn chế rủi ro ngày càng có hiệu quả nên những rủi ro suy đoán được ngày càng được hạn chế. Do vậy, các rủi ro xảy ra trong thực tế hiện nay chủ yếu là các rủi ro thuần. Cách phòng chống hay hạn chế đối với rủi ro này là tác động đến các nhân tố ảnh hưởng đến các rủi ro, qua đó làm nhẹ tổn thất hay chia xẻ rủi ro bằng cách mua bảo hiểm.
3.2.2. Theo phạm vi ảnh hưởng của rủi ro
- Rủi ro cơ bản: là những rủi ro phát sinh từ những nguyên nhân ngoài tầm kiểm soát của con người. Hậu quả của rủi ro cơ bản thường rất nghiêm trọng, khó lường, có ảnh hưởng trên diện rộng, có thể ảnh hưởng đến toàn xã hội. Các rủi ro thường thấy của loại này là: nạn thất nghiệp, khủng hoảng kinh tế, tiền tệ, động đất, núi lửa, chiến tranh, xung đột chính trị. Biện pháp phòng chống, hạn chế tốt nhất đối với loại rủi ro này là đoán chính xác và né tránh rủi ro. Ngoài ra đối với một số loại rủi ro người ta có thể mua bảo hiểm hay tác động đến rủi ro đó để làm giảm thiệt hại.
- Rủi ro riêng biệt: là những rủi ro xuất phát từ các biến cố chủ quan và khách quan của từng cá nhân, tổ chức. Phạm vi tác động và gây thiệt hại của rủi ro này không lớn, chỉ ảnh hưởng đến từng cá nhân hay từng tổ chức, không ảnh hưởng đến toàn xã hội. Cách phòng chống và hạn chế rủi ro tốt nhất đối với loại rủi ro này là quản trị rủi ro bằng nhiều cách khác nhau như: mua bảo hiểm, tự bảo hiểm, di chuyển rủi ro, chia sẻ rủi ro.
Dành riêng cho anh em Ketnooi
Do Drive thay đổi chính sách, nên một số link cũ yêu cầu duyệt download. các bạn chỉ cần làm theo hướng dẫn.
Password giải nén nếu cần: ket-noi.com | Bấm trực tiếp vào Link để tải:
You must be registered for see links
Bạn nào có tài liệu gì hay thì up lên đây chia sẻ cùng anh em.
Ai cần tài liệu gì mà không tìm thấy ở forum, thì đăng yêu cầu down tại đây nhé:
Nhận download tài liệu miễn phí
